استمرار در مصرف نامتعادل کودهای شیمیایی تهدیدی جدی برای سلامت آب و خاک است/کاهش جمعیت و افزایش مرگ آبزیان

به گزارش پایگاه اطلاع رسانی سازمان بسیج کارگری کشور،چند سالی است استفاده بي رويه از كودهاي شيميايي در كشاورزي کشور بسیار رواج یافته است.مساله ای که با توجه به ترکیبات شیمیایی ناسازگار با محیط طبیعت منجر به آلودگی آب و موادغذايي مصرفي مردم و در نهايت بروز عوارض خطرناكي در آنها مي شود. ميزان مصرف و نوع كودهاي شيميايي دركشاورزي در صورتي كه بيش از حد لازم باشد علاوه بر ضررهای اقتصادي كه به جامعه وارد مي كند مواد غذايي مصرفي مصرفكنندگان را هم تحت تاثير قرار مي دهد.در همین رابطه فاطمه اسدی کارشناس ارشد بهداشت محیط به بررسی تحلیلی این مساله پرداخته است که در زیر می خوانید:

بخش کشاورزی، به دلیل بهره-گیری از فناوری نوین، ماشین آلات، استفاده روزافزون از موادشمیایی، تخصصی شدن و سیاست های دولتی، به طورغیرمنتظره ای تغییر یافته است و سبب بالا رفتن بهره وری و بازدهی تولید و محصولات کشاورزی شده است.
با وجود اینکه این موارد سبب تغییرات بسیار و پایین آمدن ریسک ذاتی فعالیت های کشاورزی شده، اما سبب وارد آمدن هزینه های قابل توجهی از قبیل فرسایش خاک، آلودگی آب های زیرزمینی، افول کشاورزی خانوادگی، غفلت روز افزون از شرایط کاری و معیشتی کارگران، هزینه های بالای تولید و عدم هماهنگی شرایط اجتماعی و اقتصادی در جوامع روستایی شده است. به موازات آن یكی از راهبردهای مهم توسعه كشاورزی در كشور ارتقاء سطح سلامت جامعه و تحقق شعار پیشگیری مقدم بر درمان است.

تغذیه نامتعادل گیاهان منجر به سوء تغذیه در انسان می شود. از علائم سوء تغذیه، می‌توان به ریزش مو، بداخلاقی، سرماخوردگی‌های مزمن، افسردگی، کم خونی، ایمنی پائین بدن و سرطان اشاره نمود.
 
مطابق گزارش سازمان بهداشت جهانی (WHO) در سال 2007، رتبه بهداشتی ایران 123 می‌باشد كه این رتبه بسیار پایین بوده و علت اصلی آن سوء تغذیه است. استمرار در مصرف نامتعادل کود علاوه بر اینکه که تهدیدی جدی برای سلامت خاک  می باشد، سبب کاهش عملکرد کمی و کیفی محصولات کشاورزی، بخصوص در سبزیجات و صیفی جات می شود. با مصرف نامتعادل کودها به ویژه زیاده‌روی در مصرف کودهای نیتروژنی و فسفاتی علاوه بر افزایش تجمع نیترات (NO3-) و کادمیم (Cd2+)، از غلظت ویتامین C نیز کاسته می‌شود. ثانیاً این کودها به دلیل اینکه باعث تجمع نیترات و کادمیم در انواع محصولات کشاورزی می‌شوند، نقش چندان مثبتی بر سلامتی جامعه ندارند.

از طرفی آلودگی آب ها به فسفر بالا موجود در کودهای فسفاته، تجمع و سپس انتقال زیاد فسفر از طریق آبهای روان به منابع آبی راکد مانند مرداب ها و دریاچه ها باعث افزایش رشد جلبک ها و خزه ها و در نتیجه به هم خوردن نسبت موجودات زنده در این آبها می شود. این پدیده یکی از دلایل مهم کاهش جمعیت و حتی مرگ و میر آبزیان است.

متاسفانه با توجه به اينكه هم نوع سموم شيميايي و هم ميزان آن در كشاورزي، نياز به نظارت بيشتري دارد در كشور شاهد كنترل ضعيف بر اين مساله هستيم به طوريكه براي مثال در برخي از مناطق با توجه به منع مصرف برخي از انواع سموم ارگانو کلره و فسفره هنوز مورد استفاده قرار مي‌گيرد.

لکن با توجه به رهنمود مقام معظم رهبری در خصوص نامگذاری سال جاری با عنوان اقدام عملی، اقتصاد مقاومتی، فرصتی را فراهم نموده است تا نسبت به تعیین الگوی مصرف صحیح کودهای شیمیایی تفکر و تامل بیشتری انجام گرفته و با آموزش اصولی و صحیح به کشاورزان، فرهنگ استفاده از این کودها را اصلاح نمود. بدیهی است با برنامه ریزی صحیح، می توان تدابیری در جهت استفاده درست از کودهای شیمیایی اندیشید.

فاطمه اسدی*کارشناس ارشد مهندسی بهداشت محیط

منبع:دانشجویی


انتهای پیام/