اقتصاد مقاومتي؛ اينبار در حوزه انرژي

به گزارش پایگاه اطلاع رسانی سازمان بسیج کارگری کشور به نقل از رجانیوز، دومین همایش اقتصاد مقاومتی با رویکرد تخصصی به حوزه انرژی امروز در دانشگاه علم و صنعت ایران برگزار شد. این همایش با همکاری دبیرخانه دائمی اقتصاد مقاومتی دانشگاه علم و صنعت و بسیج وزارت نفت و با حضور مسئولان و پژوهشگران دانشگاهی برگزار گردید. این برنامه که با سخنرانی دکتر میرکاظمی، رئیس کمیسیون انرژی آغاز شد، با سخنرانی مهندس خجسته مهر معاون برنامه ریزی وزارت نفت، مهندس احمدی میانجی (نماینده وزیر نفت در طرح‌های مهر ماندگار) و دکتر قدیری ابیانه ادامه یافت.

در این همایش مقالات متعددی از جمله تحریم و فرصت‌های ناشی از آن، ضرورت تدوین استراتژی انرژی با مبانی اقتصاد مقاومتی، روش‌های تامین مالی در شرایط تحریم و... ارائه شدند.

بنا بر این بود که وزیر محترم نفت و قائم مقام وزیر نیرو نیز در این برنامه شرکت نمایند که به دلیل فشردگی برنامه‌های ایشان عملی نشد.

میرکاظمی: صرف اینکه حامل‌های انرژی را گران کنیم و به حساب مردم بریزیم، طرح تحول اقتصادی محقق نمی‌شود

سید مسعود میر کاظمی در همایش «اقتصاد مقاومتی در حوزه انرژی» که در دانشگاه علم وصنعت برگزار شد، گفت: ‌از شهریور سال ۱۳۸۹که مقام معظم رهبری بحث اقتصاد مقاومتی را مطرح کردند تاکنون تعابیر مختلفی از آن شده برخی آن را اقتصاد تدافعی می‌دانستند و برخی اقتصاد ریاضتی، اما‌‌ همان طور که ایشان بعدا فرمودند اقتصاد مقاومتی اقتصادی است که حتی در شرایط بحران هم بتواند رشد و حرکت خود را ادامه دهد و در عین حال مقاومت لازم در برابر شوک‌های وارده را داشته باشد.  

 وی افزود: ‌ در اقتصاد مقاومتی باید شاخص‌های کلان کشور حفظ شود اما متاسفانه پیش از این رشد اقتصادی ما ثبات نداشته و نرخ تورم به غیر از یکی دو سال دو رقمی بوده است.  

رئیس کمیسیون انرژی ادامه داد: علت دشمنی غرب و تحریم‌ها این است که جمهوری اسلامی حرف جدید دارد و آن‌ها نمی‌خواهند اجازه دهند کشوری خارج از چهارچوب فعلی فعالیت کند.  

میر کاظمی خاطر نشان کرد: ‌ الحمدالله جمهوری اسلامی ایران از نعمت‌های خدادادی بسیاری بهره‌مند است ما جوانان تحصیل کرده بسیار داریم و جمعیتمان جوان است و در حوزه‌های علمی و فناوری دست آوردهای خوبی داشته‌ایم.  

وی افزود: در حوزه کشاورزی نیز حدود ۱۰۰میلیون تُن تولید داریم و در بسیاری از محصولات جز ۱۰کشور تولیدکننده دنیا هستیم.  

وزیر سابق نفت گفت: با وجود همه این مزیت‌ها نباید به یک بخش خاص وابسته باشیم در اقتصاد مقاومتی باید از همه ظرفیت‌ها و منابع با حداکثر ارزش افزوده استفاده کرد.  

میرکاظمی در خصوص راه کارهای مقابله با فشار‌ها و اقتضاهای اقتصاد مقاومتی گفت: ‌اولین بخش حضور واقعی مردم است، دشمن به دنبال تحریم است تا رشد اقتصادی ما را دچار لطمه کند و در پی آن بیکاری و کاهش درآمد خانواده‌ها و ایجاد نارضایتی از نظام شکل گیرد برای جلوگیری از هدف دشمنان باید شرایطی فراهم شود که مردم در بخش‌های مختلف اقتصاد وارد شوند. و بایستی موانع را کنار زد.  

وی ادامه داد: در زمان دفاع مقدس نیز حضور مادی و معنوی مردم بود که مقاومت را حفظ کرد و همین فرهنگ را باید وارد اقتصاد کنیم.  

رئیس کمیسیون انرژی گفت: اقتصاد ما تک قطبی است و وابستگی زیادی به نفت دارد در طی سه دهه گذشته علی رغم تاکید برنامه‌های توسعه برکاهش وابستگی به نفت این میزان مدام افزایش یافته از سویی دیگر هزینه‌ها نیز بالا رفته که این خلاف اقتضائات اقتصاد مقاومتی است.  

میرکاظمی گفت: ‌در سا ل ۸۶بودجه جاری کشور ۴۰هزار میلیارد دلار بود که این میزان در سال ۹۰به ۸۲هزار میلیارد دلار افزایش یافت و در سال جاری بودجه جاری کشور ۱۰۱هزار میلیارد دلار است که قطعا محقق نخواهد شد.  

وی گفت: ‌یکی از ریشه‌های اصلی تورم در سنوات گذشته دارایی‌های بانک مرکزی در خارج از کشور بود. وقتی ارز حاصل از این دارایی‌ها وارد کشور می‌شود چون میزان آن بیش از کشش بازار است بانک مرکزی ناچار است خود بخشی از آن ارز را برداشته و به جای آن ریال وارد بازار کند.  

رئیس کمیسیون انرژی مجلس شورای اسلامی ادامه داد: ‌ این تزریق پول باعث افزایش پایه پولی کشور می‌شود و نقدینگی و تورم را به دنبال دارد.  

میر کاظمی خاطر نشان کرد: ‌ نکته دیگر این است که افزایش وابستگی به درآمدهای نفتی باعث جفا به خود صنعت نفت نیز می‌شود و سرمایه گذاری‌هایی که باید در این حوزه انجام شود منتفی می‌گردد.  

وی ادامه داد: در اقتصاد ما همیشه هزینه بر درآمد پیشی داشته و این ویژگی یک اقتصاد بیمار است و باید جلوی آن گرفته شود.  

وزیر سابق نفت افزود: ‌ صرف اینکه حامل‌های انرژی را گران کنیم و به حساب مردم بریزیم طرح تحول اقتصادی محقق نمی‌شود این محلی است که باید بخشی از کسری بودجه در آن تامین شود و با وجود فشارهای کوتاه مدت به سود کشور خواهد بود.  

میر کاظمی در ادامه گفت: ‌ ما نیاز داریم اگر درآمدهای نفتیمان پایین می‌آید از ناحیه در آمدهای غیر نفتی کسری ارز را جبران کنیم تا با نوسانات قیمت ارز و کالا‌ها روبرو نشویم.  

میرکاظمی در پایان در خصوص بودجه دولت گفت: ‌ قاعدتا باید بودجه جاری دولت کاهش پیدا کند و روند افزایشی سال‌های گذشته متوقف شود و باید مشخص کرد چه میزان درآمد از حوزه‌های غیر نفتی می‌توان حاصل کرد.

قدیری ابیانه: هزینه دو روز سوخت کشور معادل کل طلای تولیدی سال است/ دچار توهم نفتی هستیم 

محمد حسن قدیری ابیانه در همایش «اقتصاد مقاومتی در حوزه انرژی» که روز پنجشنبه در دانشگاه علم و صنعت برگزار شد گفت: ما نفت خام را به صورت عمده‌ای و با کشتی‌هایی با حجم هزاران تنی صادر می‌کنیم و این خام فروشی عایدات بسیار کمی برای ما دارد.

وی ادامه داد: ما در روز حدود ۶۰میلیون لیتر بنزین می‌سوزانیم که معادل ارزش یک تن طلا است و این هزینه از بیت المال و یارانه‌ها تامین می‌شود و در واقع در اقتصاد ما هر کسی بیشتر مصرف کند برخوردار‌تر می‌شود.  

قدیری ابیانه گفت: در حالی میزان مصرف انرژی ما روزانه معادل یک تن طلا ست که سالانه تنها دو تن طلا در کشور تولید می‌شود.  

وی گفت: اگر ما روزی ۲میلیون و ۳۰۰هزار بشکه نفت خام صادرکنیم در مجموع سهم هر ایرانی با توجه به جمعیت از بودجه کشور حدود ۱۸۲هزار تومان است. که تنها ۶۷هزار تومان آن از بخش نفت تامین می‌شود و این با آمارهای منتشر شده بسیار فاصله دارد.  

این کار‌شناس عالی امور استراتژیک خاطر نشان کرد: ما در کشور دچار توهم نفتی هستیم و تصورمان از درآمدهای نفتی بسیار بیش از چیزی است که واقعیت دارد.  

وی افزود: در غرب دولت‌ها مالیات را افزایش می‌دهند تا با بالارفتن قیمت‌ها میل مردم به مصرف انرژی کاهش یابد اما ما درصد بالایی از هزینه انرژی را در قالب یارانه‌ها پرداخت می‌کنیم که نهایتا ثروتمندان از آن برخوردار می‌شوند

قدیری ابیانه اضافه کرد: در این شرایط است که درآمدهای دولت‌های غربی از مالیات سوخت بیش از درآمد ما در صادرات نفت خام است

وی گفت: کسی که در ایران یک باک ماشین بنزین می‌سوزاند به اندازه مصرف برنج ۱۰خانوار از یارانه‌ها استفاده می‌کند.

سفیر سابق ایران در ایتالیا گفت: قیمت سوخت در کشور باید واقعی شود و نرخ فعلی بسیار پایین است به عنوان مثال قیمت بنزین در کشورهای ترکیه، هلند، هند و پاکستان به ترتیب ۳۲/۲ ۰۹/۲- ۴۲/۱و یک دلار است که با قیمت بنزین در کشور ما بسیار فاصله دارد.  

وی گفت: در حال حاضر روش مدیریت ما این گونه است که برای جلوگیری از فقیر‌تر دشن فقرا یارانه‌هایی را پرداخت می‌کنیم که ثروتمندان ۴۰برابر از آن برخواردار‌تر می‌شوند.

این کار‌شناس گفت: اقتصاد ما اقتصاد اسراف و اتلاف سرمایه و انرژی است.  

قدیری ابیانه ضمن انتقاد از فرهنگ کار در کشور گفت میزان ساعت مفید کاری در سال ۹۰یک ساعت و ۴دقیقه بود و در سال جاری به ۲۲دقیقه کاهش یافته است و در ایران به ازای هر ۴نفر یک نفر کار می‌کند در صورتی که به عنوان مثال در انگلیس از هر ۲نفر یک نفر شاغل است و میزان ساعت کاری مفید آن‌ها چندین برابرماست.  

وی گفت: در صورتی که اقتصاد مقاومتی در کشور محقق نشود ااقتصاد ریاضتی احتباب ناپذیر خواهد بود

سفیر سابق ایران در ایتالیا اضافه کرد: در کشور ما کارخانه‌ها و همچنمین جوانان به جای خلق ظرفیت‌ها همه به دلیل توهم درآمد نفتی تنها مطالبه گرند و میزان کار آن‌ها بسیار پایین است.  

وی خاطر نشان کرد: در صورت اجرای کامل طرح هدفمندی یارانه‌ها بسیاری از صنایع از جمله صنایع خودرو سازی به دلیل از بین رفتن تقاضاهای کاذب ناشی از یارانه‌ها رو به ازمهلال خواهند رفت.  

این کار‌شناس ادامه داد: برخی به بهانه تحریم‌ها و فشار اقتصادی از یارانه‌های بخش انرژی حمایت می‌کنند در صورتی که در شرایط تحریم جلوگیری از اتلاف انرژی و سرمایه‌های کشور ضروری‌تر است.  

قدیری ابیانه گفت: بنابرانین اگر قمیت‌های حامل‌های انرژی واقعی شوند و این سرمایه‌ها در جایی مناسب‌تر هزینه شود نتایج پربارتری برای کشور به ارمغان خواهد آورد.  

وی گفت: مردم بودجه کشور را بودجه خود نمی‌دانند و مسولین هم فکر می‌کنند هر طور بخواهند می‌توانند آن را به مصرف برسانند.

ابیانه ادامه داد: صنایع جدید در کشور تنها در صورتی باید شکل بگیرند که با لحاظ قیمت‌های واقعی سود آور باشند.

معاون وزیر نفت: افزایش 4 برابری وابستگی به مصرف تولیدات داخل در صنعت ‌نفت 

محسن خجسته‌مهر در دومین همایش اقتصاد مقاومتی در حوزه صنعت نفت اظهار داشت: صنعت نفت سرمایه‌محور، درآمدزا است همچنین نقش مهمی در اقتصاد کشور دارد و بزرگترین مأموریت‌ها نیز بر عهده این وزارتخانه گذاشته شده است.

وی ادامه داد:‌ با توجه به سخنان مقام معظم رهبری که به روند علمی و اقتصادی صنعت نفت اشاره دارد، توقع و انتظارات بسیار زیادی از وزارت نفت به وجود آمده است که امیدواریم با سرلوحه قرار دادن بایانات رهبر معظم انقلاب اهداف اقتصاد مقاومتی در حوزه صنعت نفت محقق شود.

معاون وزیر نفت با اشاره به اینکه ما اقتصاد مقاومتی را یک فرایند بلندمدت می‌دانیم تصریح کرد: فرهنگ دینی ما هم همواره مقاومت و استقامت بوده و برنامه‌های پیوسته و یک‌پارچه‌ای را نیز می‌طلبد.

خجسته‌مهر افزود:‌ باید در جریان اقتصاد مقاومتی تهدیدها و فشارهای خارجی شناسایی و بی‌اثرسازی شود که لازمه پیاده‌سازی آن کاهش وابستگی به خارج است.

وی افزود:‌ ما همچنین به دنبال آن هستیم که به طور اصولی اقتصاد مقاومتی شده چرا که تجربه نشان داده آسیب‌ها و نتیجه این امر کاسته می‌شود.

معاون وزیر نفت همچنین با تأکید بر اینکه اقتصاد مقاومتی از سال 58 در صنعت نفت به شکل‌های گوناگونی مد نظر بوده است، گفت: ما به دنبال ریاضت نیستیم چرا که این امر کوتاه‌مدت و برای جبران کسری بودجه انجام می‌شود.

وی گفت: در اقتصاد مقاومتی تمام شاخص‌ها از جمله رفاه مردم مد نظر قرار گرفت و به صورت بلندمدت برنامه‌های توسعه‌ای را به همراه دارد.

خجسته‌مهر تصریح کرد: نهادهای اقتصادی نیز در روند اقتصاد مقاومتی با رویکردهای انقلابی تشکیل شود و در این حوزه نیازمند روحیه جهادی هستیم.

وی تأکید کرد:‌ یکی از مهمترین رویکردهای آغاز اقتصاد مقاومتی نهادینه‌سازی نگاه بلندمدت و کلان در مدیریت اقتصاد است و اگر بحث‌هایی مانند اصلاح الگوی مصرف و جهاد اقتصادی در آن گنجانده شود به اهداف آن نزدیک می‌شویم.

وی ادامه داد:‌ برای پیاده‌سازی اقتصاد مقاومتی باید به رکن مهم بخش عرضه و تولید داخل و تقاضا و مدیریت مصرف توجه شود که در این روند توسعه خصوصی‌سازی، حمایت از تولید داخل، تأمین انرژی و اجتناب از خام فروشی از محورهای مهم آن است.

وی تأکید کرد: برای نسل‌‌های آتی مدیریت مصرف بسیار حائز اهمیت است چرا که در صورت صرفه‌جویی 20 درصدی معادل 9میلیارد دلار در سال برای کشور رقم خواهد خورد.

خجسته‌مهر با بیان اینکه وزارت نفت از آغاز خصوصی‌سازی 51هزار میلیارد تومان از بخش‌ةای زیرمجموعه را به بخش خصوصی واگذار کرده است، گفت: در میان تمام دستگاه‌ها وزارت نفت سهم بیشتری را به خود اختصاص داده است.

وی ادامه داد: توسعه پژوهش و فناوری نیز می‌تواند به جای صادرات نفت برای کشور ارز‌آوری به ارمغان آورد و باید در این زمینه توجه بیشتری داشته باشیم.

وی گفت: هم‌اکنون 1،5 میلیون کالا در صنعت نفت به کار برده می‌شود که 400هزار قلم از آن پرمصرف هستند.

معاون وزیر نفت تأکید کرد:‌از سال 84 تا 90 نسبت به خرید داخلی به خرید خارجی 4برابر شده و هم‌اکنون وابستگی به ساخت و تجهیزات داخلی افزایش یافته است.

وی گفت: با توجه به پیشرفت‌های چشم‌گیر در صنعت نفت ساخت اولین توربین ملی در داخل کشور نیز در مراحل نهایی قرار دارد.

انتشار منشور اقتصاد مقاومتی

منشور اقتصاد مقاومتی در دومین همایش ملی اقتصاد مقاومتی در دانشگاه علم و صنعت ایران رونمایی شد. این همایش در روز پنجشنبه ۲۶بهمن ماه توسط دبیرخانه دائمی اقتصاد مقاومتی در دانشگاه علم و صنعت ایران با همکاری بسیج وزارت نفت برگزار شد.  

در این مراسم، دکتر معینی مسئول دبیرخانه اقتصاد مقاومتی گفتند: به فضل الهی ملت مسلمان ایران در خلال بیش از سه دهه از شروع انقلاب اسلامی، بر تمامی توطئه‌های سنگین استکبار جهانی و دنیای کفر غلبه نموده و با سربلندی به راه شکوه‌مند خود ادامه داده است. غارتگران و خونخواران که از جنگ تحمیلی و فتنه انگیزیهای مختلف نتوانستند کاری بکنند، اینک در آخرین خاکریز خود یعنی جبهه افتصادی، مشغول نبرد با آرمانهای امام راحل و ملت بزرگ ایران هستند. در این نبرد نیز انشاالله همانطور که وعده خداست پیروزی با مومنان و شکست نصیب دشمنان مردم خواهد شد. وظیفه ما در این برهه، همانطور که رهبر معظم انقلاب اسلامی، امام خامنه‌ای فرمودند، نیاز به بکارگیری یک اقتصاد مقاومتی واقعی است.

بیانیه پایانی همایش اقتصاد مقاومتی در حوزه انرژی

در راستای پاسخ به دعوت مقام معظم رهبری (مدظله‌العالی) از جامعه دانشگاهی کشور برای تبیین الگوی اقتصاد مقاومتی، دومین همایش از سلسله همایش‌های اقتصاد مقاومتی با موضوع «اقتصاد مقاومتی در حوزه انرژی» به همت دبیرخانه دائمی اقتصاد مقاومتی دانشگاه علم و صنعت و با همکاری بسیج وزارت نفت برگزار شد.

تبیین و تحقق الگوی اقتصاد مقاومتی به عنوان الگوی متناسب با نظام جمهوری اسلامی در عرصه اقتصاد، نیازمند مشارکت و همکاری عناصر مومن و انقلابی دانشگاهی و مسئولان اجرایی کشور است. دبیرخانه دائمی اقتصاد مقاومتی رسالت خود می‌داند تا با هدف کمک به تبیین و تحقق همه جانبه این الگو به ایجاد بستر مناسب تضارب و جمع‌بندی آرای صاحبنظران، و ایجاد فضای ارتباطی مناسب میان مسئولان اجرایی و صاحبنظران دانشگاهی اهتمام ورزد. در این راستا اولین همایش اقتصاد مقاومتی با هدف تبیین و معرفی الگوی اقتصاد مقاومتی به صورت کلی و بدون تمرکز بر حوزه‌ای خاص در تاریخ ۲۱اردیبهش ماه سال جاری برگزار شد و در آن مباحث مبنایی و نظری الگوی مقاومتی مورد بحث و بررسی قرار گرفت. در گام دوم با توجه به اهمیت حوزه نفت و انرژی در اقتصاد کشور و نیز معطوف بودن بخش مهمی از تحریم‌های استکبار جهانی به این حوزه، موضوع انرژی به عنوان موضوع دومین همایش انتخاب شد. در این همایش مسایل و مشکلات حوزه انرژی بطور تخصصی توسط مسئولین و صاحبنظران دانشگاهی مورد بحث و بررسی قرار گرفت.  

در ادامه به برخی از نکات مطرح شده در این همایش اشاره می‌شود با امید به اینکه برگزاری این همایش زمینه‌ساز حرکت کشور در راستای تحقق الگوی مقاومتی به ویژه در حوزه انرژی باشد:  

۱.           تحریم‌های نامتعارف اخیر که به عنوان آخرین سلاح جبهه استکبار در عرصه جنگ اقتصادی علیه ملت مسلمان ایران مورد استفاده قرار گرفته است، می‌تواند با درایت مسئولین و برنامه‌ریزی صحیح، علی‌رغم ایجاد فشار و هزینه در کوتا‌ه‌مدت، فرصتی ‌بی‌بدیل برای حرکت کشور در جهت تحقق اقتصادی پویا و غیر وابسته به نفت ایجاد کند.  

۲.           تحقق اقتصاد مقاومتی به عنوان اقتصادی که علاوه بر هدف گسترش رفاه ملی، اهداف آسیب-ناپذیری و بازدارندگی را دنبال می‌کند، مستلزم شناسایی و رفع نقاط آسیب اقتصاد ملی است. از اهم نقاط آسیب مرتبط با حوزه نفت و انرژی می‌توان به وابستگی بودجه به نفت، خام فروشی، مصرف غیر بهینه و تبذیر گونه، وابستگی به محصولات خارجی در پروژه‌های مرتبط با صنعت نفت و گاز، اشاره کرد. رفع این نقاط آسیب علاوه بر همت و خواست مسئولین، نیازمند بسترهای حقوقی و طراحی سازوکارهای نهادی مناسب است. تفکیک ارکان مجری، سیاستگذار و ناظر در نهادهای درگیر در بخش انرژی کشور به ویژه اصلاح ساختار حاکم بر رابطه وزارت نفت و شرکت ملی نفت و همچنین یکپارچه‌سازی بدنه سیاستگزاری بخش انرژی کشور از الزامات نهادی مرتبط با این امر است.  

۳.           گسترش زنجیرهٔ ارزش افزوده ناشی از منابع نفت و گاز در داخل کشور، در کنار استفاده از فرصت‌های موجود در ارتباط با تعاملات منطقه‌ای یکی از راهکارهای پیش‌روی کشور برای تبدیل تنگناهای موجود در شرایط حاضر به فرصتی برای جهش اقتصادی کشور است. به ویژه از فرصت به وجود آمده می‌توان برای جهش صادرات در بخش فرآورده‌های نفتی استفاده کرد.  

۴.         ایجاد سازوکار‌ها و ساختارهای مناسب برای استفاده بهینه از توان علمی و فنی داخلی برای تأمین مواد و تجهیزات صنعت نفت، مدیریت پروژه‌های بزرگ نفتی توسط شرکتهای داخلی، ابداع و توسعه روشهای تأمین مالی جدید برای صنعت نفت و گاز از دیگر راهکارهای قابل استفاده در جهت تبدیل تحریم به ابزاری برای رشد صنایع مرتبط با حوزه نفت و گاز هستند.