گردش مالی 1700 میلیارد تومانی سوغات زائر رضوی/ فعال‌سازی کارگاه‌های کوچک لازمه رونق بازار سوغات

به گزارش سازمان بسیج کارگری کشور اقتصاد زیارت از جمله مفاهیمی است که طی سال‌های اخیر، فراوان از آن سخن به میان آمده است، مؤلفه‌های متعددی در رونق اقتصاد زیارت نقش‌آفرین هستند که یکی از این مؤلفه‌ها حوزه سوغات زائر را شامل می‌شود.

مشهد مقدس به عنوان پایتخت معنوی ایران و میعادگاه عاشقان آل محمد(ص) سالانه میزبان افزون بر 27 میلیون زائر از ایران اسلامی و اقصی‌نقاط جهان است، رفت‌وآمد این حجم زائر در سال اگر در قالب مدیریتی صحیح قرار گیرد، می‌تواند ضمن شکوفایی اقتصاد این شهر، اشتغال‌زایی و رونق تولید را نیز سبب شود.

مشهدالرضا با وجود برخورداری از ظرفیت‌ قابل توجه در حوزه تولید، صنعت و صنایع دستی تاکنون نتوانسته در به کارگیری این ظرفیت‌ها آن گونه که باید و شاید توفیقی کسب کند، به گونه‌ای که بر اساس برآوردها سهم تولیدات داخلی و صنایع دستی خراسان رضوی از گردش مالی یک‌هزار و 700 میلیارد تومانی سوغات زیارت در سال تنها به 30 درصد محدود می‌شود که این خود نشان‌دهنده غفلت از ظرفیت‌های موجود و بهره‌گیری از سازوکارهای غلط در این حوزه‌ است. اهمیت بررسی ابعاد اقتصادی سوغات زائر در خراسان رضوی سبب شد تا در قالب گزارشی با مسؤولان این استان و مشهد در خصوص وضعیت اقتصادی سوغات زائر گفت‌وگو کنیم که در ادامه می‌خوانید.

* بیشتر سوغات زائر خراسان تولید کشورهای خارجی است

براساس این گزارش، به گفته محمدحسن واحدی، معاون هماهنگی و مدیریت امور زائران استانداری خراسان رضوی از حدود 5 هزار میلیارد تومان درآمد حوزه گردشگری، 1700 میلیارد تومان به گردش مالی سوغات زائر اختصاص می‌یابد که از این مبلغ، 70 درصد سهم کالاها و تولیدات غیرایرانی از قبیل کالاهای چینی است.

رئیس کمیسیون اقتصادی، سرمایه‌گذاری و مشارکت‌های شورای اسلامی شهر مشهد نیز در ارتباط با چرایی سهم اندک تولیدات داخلی در سبد سوغات زائر ضمن اشاره به ظرفیت‌های تولیدی و صنایع دستی مشهد مقدس، در گفت‌وگو با خبرنگار خبرگزاری فارس در مشهد اضافه کرد: سوغات ما بیشتر تولیدات کشورهای خارجی و چینی است.

علی‌اصغر نخعی‌راد ادامه داد: با تمرکز و هم‌افزایی شهرداری، دولت و بخش خصوصی می‌توان ضمن رونق‌بخشی به تولید از نعمت زائر در توسعه شهر، گردش مالی مناسب اقتصادی و معرفی ظرفیت‌ها و توانمندی‌های این حوزه به خوبی بهره گرفت.

نخعی‌راد با اشاره به اینکه رونق سوغات زائر یکی از مؤلفه‌های تأثیرگذار در اقتصاد مقاومتی به شمار می‌رود، اظهار داشت: کشورهای دیگر موفق شدند تولیدات خود را به صورت ارزان به سایر کشورها صادر کنند اما از آنجایی که ما اغلب ارزان‌پسندیم، به دنبال تولید بومی نرفتیم.

* ضرورت فرهنگسازی و ترویج فرهنگ کار و تلاش در جامعه

وی با تأکید بر لزوم فرهنگسازی، ترویج فرهنگ کار و تلاش، اضافه کرد: در این کشورها این فرهنگسازی صورت گرفته است، علاوه بر این تمامی نهادهای ذی‌ربط باید با هم‌افزایی در راستای فعالسازی کارگاه‌های کوچک و خانگی به رونق سوغات زائر کمک کنند چراکه این اقدام ضمن کمک به اقتصاد خانوار سبب حرکت شهر و کشور می‌شود.

رئیس کمیسیون اقتصادی شورای اسلامی شهر مشهد افزود: بانک‌ها و ادارات ما به جای سرمایه‌گذاری بر روی تولید، ارائه تسهیلات به جوانان و هدایت آن‌ها به سوی تولید به روش‌های سودآور و راحت روی می‌آورند و بعضاً سرمایه‌های خود را با دادن وام‌های سنگین به افراد و عدم دریافت بازپرداخت آن درگیر می‌کنند که به ضرر کشور است، درحالی که کارگاه‌های کوچک و خانگی با مبالغ جزیی تأمین و قادر به ادامه فعالیت هستند.

وی با بیان اینکه متأسفانه در این دوره بیشتر شاهد تعطیلی کارگاه‌ها بودیم تا رونق آنها، متذکر شد: برخی از مسؤولان به آمارهایی که می‌دهند، دلخوش‌اند و این طور می‌پندارند که همه‌چیز روبه‌راه بوده، برنامه‌ریزی برای اقتصاد مقاومتی با اقدام و عمل کارساز است نه شعار.

نخعی‌راد در این خصوص به نام‌گذاری مشهد به عنوان شهر گهرسنگ‌های قیمتی در جهان نیز اشاره کرد و گفت: می‌توان با حمایت صنعتگران این حوزه و برپایی نمایشگاه‌هایی در سطح شهر تولیدکنندگان، صنعتگران و هنرمندان را با یکدیگر مرتبط کرد تا با عرضه بهترین صنایع دستی علاوه بر معرفی ظرفیت‌های صنایع دستی خراسان رضوی به مردم ایران و دیگر کشورها، اشتغال‌زایی مؤثری را نیز به دنبال داشته باشد.

* تشکیل دبیرخانه سوغات زائر؛ گامی در راستای هم‌افزایی دستگاه‌های اجرایی

تشکیل کارگروه و دبیرخانه سوغات زیارت و صنایع دستی با محوریت سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری خراسان رضوی از دیگر اقداماتی به شمار می‌رود که چندی است به منظور شناسایی ظرفیت‌های این حوزه و ایجاد هم‌افزایی دستگاه‌ها و نهادهای اجرایی دست‌اندرکار صورت گرفته است.

مسؤول دبیرخانه سوغات ملی زیارت در این خصوص به خبرنگار خبرگزاری فارس در مشهد گفت: در این کارگروه موضوع سوغات زائر در دو بعد فرهنگی و اقتصادی آن تعریف می‌شود.

سمیه روانخواه با اشاره به اینکه در حال حاضر، سیاست کارگروه بر ارائه تعاریف جداگانه و صحیح از مفاهیم سوغات زیارت، یادگاری و ایجاد مراکز معتبر ارائه تولیدات ملی است، در ارتباط با سهم صنایع دستی در سبد سوغات زائر، یادآور شد: صنایع دستی به عنوان کالایی فرهنگی و بومی از جمله مواردی است که در دبیرخانه سوغات زیارت در اولویت قرار دارد چراکه برای قرار گرفتن در سبد سوغات نیاز به سرمایه‌گذاری کلان ندارد.

روانخواه در ادامه تشکیل دبیرخانه سوغات زائر را اقدامی مؤثر در راستای رونق‌بخشی به بازار سوغات عنوان کرد و افزود: جریان بسیار خوبی ایجاد و این موضوع برای دستگاه‌های اجرایی خراسان رضوی ‌تبدیل به یک مسأله شده است.

* فعالیت 900 فروشگاه صنایع دستی در سطح خراسان رضوی

مدیرکل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری خراسان رضوی نیز در بخش دیگری از این گزارش، با اشاره به سهم صنایع دستی این استان در بازار سوغات مشهد، بیان کرد: البته در این زمینه، آمار دقیقی در دست نیست اما در سطح خراسان رضوی 900 فروشگاه وجود دارد که به طور مستقیم و غیر مستقیم نسبت به ارائه محصولات صنایع دستی اقدام می‌کنند.

محمدحسین زارع صفت فرهنگسازی، تبلیغات و تشویق مردم به مصرف کالای ایرانی، را از جمله راه‌کارهای افزایش سهم صنایع دستی و تولیدات ایرانی در سبد سوغات زائر برشمرد و افزود: البته از نقش عواملی چون کیفیت، برند و قیمت تمام شده محصول در اقبال مردم به تولیدات داخلی نیز نمی‌توان چشم‌پوشی کرد.

زارع‌صفت نیز تشکیل دبیرخانه سوغات زائر را اقدامی مؤثر در شناسایی و رفع چالش‌های حوزه سوغات زیارت عنوان و اضافه کرد: ایجاد این دبیرخانه، هماهنگی دستگاه‌های اجرایی و سیاستگذاری‌ منسجم‌تر در این حوزه را به دنبال داشته است، همچنین، طرح دغدغه‌های بخش خصوصی، ساماندهی بازار و ایجاد شهرک سوغات زیارت از دیگر مسائلی بوده که در دبیرخانه سوغات زائر در حال بررسی است.

وی با اشاره به اعطای عنوان «شهر گهرسنگ‌های قیمتی در جهان» به مشهد و بهره‌‌گیری از این فرصت در راستای برندسازی و معرفی هرچه بیشتر سوغات سنگی مشهد، یادآور شد: این موضوع مسلما به توسعه این صنعت کمک می‌کند بنابراین، ما پیشنهاد نامگذاری برخی خیابان‌ها، میادین و استفاده از چنین نمادهایی در سطح مشهد را به دستگاه‌های مسؤول ارائه کرده‌ ایم.

منبع: فارس